reviradafeministapor Aranxa Vicens
É a primeira cita do mes e chego á psicóloga segura do tema que quero tratar: descubrín que teño rancor cara á miña nai e que é porque me sentín abandonada por ela toda a vida. Entro, séntome, trato de ser o máis próxima posible (gústame romper a barreira médico-doente con ela) e comezo a falar. Proponme facer un pouco de EMDR cun dispositivo que nunca empregamos ata o de agora e que sempre vin no recuncho do consultorio, advírteme de que se non me sinto preparada podemos falar doutro tema e/ou facer outra cousa. Eu nego coa cabeza e dígolle, segura de min mesma, “pa’ diante”.
Levo desde setembro do 2019 coa miña psicóloga, é especialista en traumas e desarraigamento, facemos terapia de somatic experiencing, psicoterapia sensoriomotriz, EMDR e segue a Teoría da Disociación Estrutural que, basicamente, achega unha explicación á forma en que se organiza a personalidade do individuo traumatizado e a razón pola que moitas das súas accións non son adaptativas. Todos estes meses, coa conxugación destes métodos, vivín nun constante sobe e baixa emocional (co apoio da miña folla médica activa),
saio da terapia como hipnotizada, ás veces, coa cabeza no aire, pero nunca pasara o que levaba tanto tempo agardando: a lembranza do trauma.
Cun trípode diante de min e un mando a distancia, a psicóloga faime escoller unha cor para seguir co meu ollar unha boliña que vai dun lado ao outro nunha pantalla plana e fina, escollo a cor vermella; tamén me pide que escolla unha experiencia que me faga sentir esa “xenreira” pola miña nai, escollo aquela vez que rematamos a golpes bébedas. Comeza a ir dun lado ao outro a bóla e sígoa co meu ollar…
As imaxes pasan como diapositivas na miña mente; eu nun coche, patacas fritas no chan, miña nai e eu tirándonos do cabelo e unha imaxe nova, eu berrándolle “ti abandonáchesme”, a bóla para. Dígolle a miña psicóloga o que vin e que non lembraba que ese fora o motivo daquela liorta, a estas alturas eu xa estaba impresionada. Pregunteille: “é real?” e díxome que, se vía unha imaxe e non só quedaba no pensamento, o era, era unha lembranza reprimida e gardada pola disociación. Estou impactada. Continuamos.
A bóla foi de novo dun lado ao outro e as imaxes en diapositivas na miña mente comezaron de novo, volvín a aquela liorta; porén, desta vez, din un salto temporal e volvín a unha idade descoñecida pero temperá, nunha casa onde vivía coa miña avoa, vinnos xuntas no cuarto, despois vin unha lembranza co meu tío onde nos divertiamos gravando palabras, frases ou cancións nunha gravadora gris que el tiña, dábanos gracia escoitar o que gravabamos. Pero, de súpeto, vin unha imaxe clara. Os seus dedos na miña vaxina.
O meu cerebro e a miña atención desconectaron, díxenlle á psicóloga o que vira, ela preguntoume se era unha imaxe ou un pensamento, pero eu xa non estaba alí, estaba disociada, estaba a pensar en todo, en que era imposible, en que era o meu tío, en que agardaba tal cousa de calquera pero non del… Respondinlle “era unha imaxe”, fíxose o silencio.
Púxenme nerviosa porque non deixaba de pensar en que máis había aí, no subconsciente, gardado baixo chave, que eu non soubese.
Precisaba máis información, asomeime pola xanela e saudei unha señora que tendía a súa roupa nun tendal, intentaba ter unha conversación con ela a berros, pero a psicóloga dicíame: “Aranxa, Aranxa, senta” de xeito moi agarimoso, era evidente que ela máis que ninguén sabía que estaba intentado fuxir.
Fíxenlle mil preguntas, quería saber máis, seguir coa boliña, chamar a miña nai, falar con alguén, estaba desesperada, pero a ela correspondíalle diminuír a miña perturbación para que eu puidese saír á rúa, pois a sesión estaba a piques de rematar. Recomendoume non ser impulsiva e que lle dese marxe ao meu cerebro nestes días para que procesase a nova información. Cheguei a casa, dei mil voltas, falei comigo mesma mentres me miraba no espello: “non, non pode ser posible, non, non, non…”, de súpeto parei, notei os meus ollos acuosos, respirei e asumín… abusaran de min. Podía velo na miña mirada, doía, sentíase, era real aínda que me gustaría que non o fose.
Os días pasaron e eu sentíame excesivamente ansiosa, non sacaba da miña mente ese recordo recuperado, pensei no contexto… Alguén me crería, a quen debería contarllo, alguén o sabía ademais de min, ata onde chegou o abuso, cantas veces sucedeu? Estiven intentando evitar a miña nai, non quería que xurdise a conversación, pero onte chamoume e é aquí onde comeza a ter sentido o título deste artigo. Cando xa ía rematar a chamada, algo dentro de min dixo: “Teño que contarche algo”. Tiven calafríos deseguido.
Os traumas que hoxe sufrimos foron os traumas das nosas nais e das nosas aboas, no antirracismo cando falamos das nosas devanceiras, non é dende unha perspectiva metafórica ou histórica, é que as súas dores aínda están no noso corpo. A miña familia tradicional, machista e moi de coidar as aparencias, garda de portas para dentro máis casos como o meu. Incluído o da miña propia nai. Estas dinámicas foron mantidas nas familias polo silencio e o medo a falar disto como algo real; a miña avoa, a miña tía, a miña nai, todas calaron.
Miña nai foi abusada por familiares e/ou achegados á familia, cando lle contei que o seu irmán abusara de min, chorou, pero díxome “eu créoche” e entramos nunha conversación dunha hora
…onde ambas falamos das nosas feridas, do que sentiamos, do que queriamos e do dano que nos facía cargar con toda esta dor soas.
A miña avoa tivo e ten esquizofrenía e ambas pensamos que, probablemente, nacese así. Tiña condutas narcisistas, ególatras, delirios de superioridade e de envexa, e todes criamos que, simplemente, era mala persoa. E tratámola mal. Agora cargo unha culpa e unha tristura inmensa cando penso nela. Porén, a miña nai foi violentada durante moito tempo pola enfermidade da miña avoa que non sente nada por ela, non a quere. Lémbrolle como xurdiu a lembranza do abuso, a nosa relación tamén está en perigo, sinto xenreira cara ela e o perdón telefónico non pode sandar feridas que aínda non podo, sequera, comprender. Ela di: “o noso é distinto”, eu escóitoo como un pretexto. Ela cambia de tema.
A miña nai cóntame que, de nena, as persoas que debían exercer o papel de coidadoras abusaban dela, con tocamentos, bicos, golpes; miña nai lémbrase de todo e vive con iso en silencio. Eu acabo de descubrir unha lembranza e non puiden estar calada máis dun día. Abrazo a súa dor porque a recoñezo como a miña. Pídeme perdón por ser mala nai, pídeme perdón no nome do meu tío, dígolle que non lle corresponde facelo e que non acepto as desculpas, ela puido estar aí e o abuso puido pasar sen importar a súa presencia… Quedámonos pensando en quen máis puido ser agredida e quen puido ser agresor, a lista de sospeitosos comeza a ser longa.
Os detalles da chamada non son tan importantes coma a sensación coa que quedamos, ambas queremos e sempre quixemos unha familia, non a atopamos, nin mutuamente, nin en nós mesmas. Quedámonos con iso, con que temos que esforzarnos e falar, do bo e do malo, coidarnos e deixarnos ser coidadas, quitarnos de enriba toda esa bobada de “temos que ser fortes”, porque por estar aquí xa o somos. Temos unha niñe de tres anos, un filhe para ela, un irmán para min, e estamos atemorizadas, non queremos que a mesma dinámica siga sendo arrastrada e reproducida, porque isto non pasa, soamente, na miña familia, pasa en todas. Temos que unirnos para ser o fogar que sempre quixemos ter e nunca tivemos. Dóeme e aínda non sei recoñecerme e/ou asimilarme como vítima de abuso sexual, pero polo menos, hoxe a miña nai e eu démonos conta de que temos que desaprender para poder seguir resistindo.
______________________________________________________
Aranxa Vicens
Migrante e activista decolonial. Loitando no cotián con e polas ferramentas antirracistas que emancipan e revolucionan a nosa existencia. Son Resistencia.
Twitter: @aranxavicens
Instagram: @aranxavicens